پژوهشگران و دانشمندان، تا به حال نتوانسته‌اند، به‌طور قطعی، مشخص کنند علت اصلی این اختلال چیست؛ اما برخی مطالعات بیان می‌دارند عوامل ژنتیکی، زیستی، روانی و اجتماعی می‌توانند در پیدایش این اختلال تأثیرگذار باشند.

بسیاری از افرادی که به‌نحوی با اختلال بیش‌فعالی نقص توجه درگیر هستند، به‌خصوص والدین دارای فرزندان مبتلا، دائماً از متخصصین مختلف می‌پرسند که علت این بیماری چیست؟ در این بخش این سؤال را بررسی خواهیم کرد. پژوهشگران و دانشمندان، تا به حال نتوانسته‌اند، به‌طور قطعی، مشخص کنند علت اصلی این اختلال چیست؛ اما برخی مطالعات بیان می‌دارند عوامل ژنتیکی، زیستی، روانی و اجتماعی می‌توانند در پیدایش این اختلال تأثیرگذار باشند.

عوامل ژنتیکی

«ویی و همکارانـــش» در سال ۱۹۹۹ در پژوهش خود دریافتند تأثیر عوامل خانوادگی بر دختران و پسران یکسان است و در صورتی که شرایط محیط یکسان باشد، تأثیر محیط بر دختران و تأثیر ژنتیکی بر پسران، تا حدی بیشتر است.مطالعه‌ی هم‌شـــــکمان و فرزندخوانده‌ها در مورد این افراد، نشانگر وجود رابطه‌ی قوی، بین عوامل ژنتیکی و وجود این اختلال است. مطالعات دیگر نیز یافته‌ی مشابه این پژوهش را نشان داده‌اند.

عوامل عصب‌شناختی

کودکان دارای این اختلال را می‌توان به دو گروه تقسیم کرد: یکی عبارت است از آنهایی که دارای کمبود «دوپامین» هستند و دیگر آنهایی که دارای کمبود سوخت‌وساز« نوراپی نفرین» هستند.

سم‌های محیطی

دانشمندان، عوامل محیطی بسیاری را در دوره‌های پیش یا پس از تولد کودک مورد مطالعه قرار داده‌اند تا شاید بتوان رابطه‌ی بین سم‌های محیطی و اختلال بیش فعالی همراه با نقص توجه را پیدا کرد. سرب یکی از موادی است که بدون آنکه هیچ‌گونه ارزش زیستی داشته باشد، می‌تواند از راه خوردن یا تنفس، موجب آسیب مغزی شود. بارکلی در سال ۱۹۸۲می‌نویسد ۳۰ درصد از کودکانی که میزان سرب خون آنها زیاد است نشانه‌های بیش‌فعالی را دارا هستند. به‌طور کلی پژوهش‌های انجام‌شده نشان می‌دهد اختلال بیش‌فعالی نقص توجه، با مصرف سرب و الکل رابطه‌ی علت‌شناختی دارد و همچنان پژوهش‌های بیشتری در این زمینه ضروری است.

رفتار والدین

تعامل بین کودکان مبتلا به اختلال بیش‌فعالی با والدین، موضوع بسیار مهمی است که نباید مورد غفلت پژوهشگران و درمانگران قرار بگیرد. مطالعه‌ی تعامل کودکان دارای این اختلال با والدین، نشان می‌دهد در روابط بین آنها، فشار روانی، روابط تحصیلی، افسردگی، محدودیت، ناکامی بالا و توانایی کمتری وجود دارد. به‌طور کلی باید خاطرنشان کرد والدین مسئول به‌وجود آمدن این اختلال در کودکان نیستند، اما نوعی رابطه‌ی متقابل بین فرزندپروری والدین، محیط خانواده و اختلال بیش‌فعالی وجود دارد که با آسیب‌پذیری زیستی کودک نیز رابطه دارد.

عوامل روانی ـ اجتماعی

کودکان مقیم مؤسسات نگهداری از کودکان، معمولاً بیش‌فعال بوده‌اند و میدان توجه محدودی دارند. این شاید به‌خاطر محرومیت هیجانی باشد، زیرا عموماً با پذیرفته شدن توسط یک خانواده به‌عنوان فرزند، نشانه‌ها از بین می‌رود. عوامل روانی اجتماعی دیگر نظیر محرومیت از مادر، محیط‌های اضطراب‌زا در بیرون از خانه و… می‌تواند زمینه‌ساز این اختلال باشد. با توجه به موارد ذکرشده می‌توان گفت احتمالاً علت اختلال بیش‌فعالی، ترکیبی از تأثیرات متقابل چندین عامل آسیب‌زاست و نمی‌توان تنها یک عامل مشخص را برای آن در نظر گرفت.