PTSD اختلالی است که بعضی از افراد بعد از تجربه‌ی یک حادثه شکه کننده، ترسناک، یا خطرناک به آن دچار می‌شوند.

این طبیعی است که در طول و یا بعد از یک موقعیت آسیب‌زا احساس ترس کنید. این ترس تحریک کننده بسیاری از تغییرات ثانوی در بدن برای پاسخ به خطر وکمک به یک شخص برای جلوگیری از خطر در آینده است. این پاسخ  «مبارزه-یا-گریز» واکنش معمولی به منظور محافظت یک شخص از آسیب است. تقریبا همه افراد پس از آسیب طیف وسیعی از واکنش‌ها را تجربه می‌کنند، در عین حال بسیاری از افراد به طور طبیعی از نشانه‌های آن بهبود می‌یابند و کسانی که همچنان مشکلات را تجربه می‌کنند احتمالا مبتلا به PTSD  تشخیص داده‌ شوند. افرادی که PTSD دارند ممکن است احساس استرس یا ترس داشته باشند، حتی زمانی‌که دیگر در خطر نباشند.

 

 

چه کسانی دچار PTSD می‌شوند؟

 

هرکسی در هر سنی می‌تواند مبتلا به PTSD شود. این شامل جانبازان جنگ و همچنین بازماندگان خشونت جسمی و جنسی، سو‌ء استفاده، تصادفات وسایل نقلیه، بلایای طبیعی، حملات تروریستی و یا دیگر حوادث جدی است. همه افراد با حوادث خطرناک دچار PTSD نشده‌اند. بعضی تجارب مانند مرگ ناگهانی یا غیرمنتظره یک شخص محبوب، می‌تواند سبب PTSD شود.

مطابق با مرکز ملی PTSD، از هر ۱۰۰ نفر حدود هفت یا هشت نفر در برخی مراحل زندگی‌شان PTSD را تجربه می‌کنند. زنان با احتمال بیشتری نسبت به مردان مبتلا به PTSD می‌شوند. برخی آسیب‌ها ممکن است فرد را در معرض خطری بزرگ‌تر قرار دهند و عوامل زیستی مانند ژن‌ها ممکن است باعث شوند برخی افراد نسبت به دیگران با احتمال بیشتری مبتلا به PTSD شوند.

 

 

علائم اختلال استرس پس از سانحه یا PTSD چیست؟

 

معمولاً علائم در مدت ۳ ماه پس از حادثه آسیب‌زا آغاز می‌شود، اما گاهی اوقات دیرتر شروع می‌شود.

علائم مطرح شده برای PTSD، باید بیش از یک ماه طول کشیده باشد و به اندازه کافی شدید باشد به گونه‌ای که در عملکرد در روابط یا کار تداخل ایجاد کند.

علائم این اختلال به چهارگروه دسته‌بندی می‌شوند و شدت آن‌ها متفاوت است.

 

• افکار مزاحم: تکرار غیر ارادی خاطرات تکراری، ‌رویاهای ناراحت‌کننده و یا فلش‌بک یک واقعه آسیب‌زا.

 

• اجتناب: پرهیز از یادآوری واقعه تکان‌دهنده که ممکن است، شامل اجتناب از افراد، مکان‌ها، فعالیت‌ها، اشیاء و موقعیت‌هایی باشد که باعث زنده شدن آن خاطرات ناراحت‌کننده می‌شود. همچنین ممکن است افراد در مقابل صحبت کردن درباره آنچه اتفاق افتاده یا احساسی که نسبت به آن دارند، مقاومت کنند. این علائم ممکن است باعث شود فرد روال طبیعی زندگی خود را تغییر دهد. به عنوان مثال، پس از شوک بعد از تصادف، از رانندگی یا سوار شدن به اتومبیل اجتناب کند.

 

• تغییر افکار و خلق و خو: ناتوانی در یادآوری جنبه‌های مهم حادثه آزاردهنده، افکار و احساسات منفی که منجر به باورهای مستمر و تحریف‌شده درباره خود یا دیگران می‌شود (به عنوان مثال: من بد هستم، هیچ‌کس قابل اعتماد نیست و …). همچنین، افکار تحریف شده درباره علت یا عواقب رویداد که باعث سرزنش خود یا دیگران، ترس، وحشت، عصبانیت، گناه یا شرم مداوم، علاقه کمتر نسبت به فعالیت‌هایی که قبلا لذت‌بخش بود و … می‌شود.

 

• تغییر در واکنش‌های جسمی و عاطفی: واکنش‌های عصبی، انفجارهای احساسی، تحریک‌پذیری بالا، رفتارهای بی‌پروا، خود تخریبی، احتیاط بیش از حد، شک به همه‌چیز و همه‌کس؛ این علائم می‌تواند موجب از بین رفتن تمرکز فرد شده و تغذیه یا خواب او را دشوار کند.

 

 

دوره بیماری از فردی به فرد دیگر متفاوت است. برخی افراد در عرض ۶ ماه بهبود می‌یابند، در حالی که برخی دیگر علائمی دارند که بسیار بیشتر باقی می‌ماند و در برخی افراد نیز وضعیت به صورت مزمن در می‌آید(مداوم می‌شود).

 

کودکان و نوجوانان می‌توانند واکنش شدیدی به آسیب داشته باشند، اما علائم آنها ممکن است مانند بزرگسالان نباشد. در کودکان بسیار کوچکتر(کمتر از ۶ سال) این علائم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

 

• شب ادراری

 

• ناتوانی در صحبت کردن و لکنب زبان

 

• برون ریزی حادثه ترسناک در طول زمان بازی

 

• به طور غیر معمول چسبیدن به والدین یا بزرگسالان دیگر

 

 

 

چه کسی می‌تواند PTSD را تشخیص دهد؟

 

یک دکتر که تجربه کمک به افراد با بیماری‌های روانی دارد، مانند یک روانپزشک و یا روانشناس، می‌تواند PTSD را تشخیص دهد.

همانطور که گفته شد برای تشخیص PTSD باید حداقل به مدت یک ماه تمام یکی از علائم زیر مشاهده شود:

 

• حداقل یک علامت از افکار مزاحم

 

• حداقل یک علامت اجتناب

 

• حداقل دو علامت تغییر شناختی و خلقی

 

• حداقل دو علامت تغییر در واکنش‌های جسمی و عاطفی

 

 

عوارض PTSD

 

PTSD معمولاً با سایر اختلالات روان‌شناسی از جمله افسردگی، مشکلات حافظه و سایر مشکلات بهداشت جسمی و روانی مشاهده می‌شود و ممکن است در موارد حاد، منجر به پناه بردن فرد مبتلا به الکل یا مصرف مواد مخدر شود.

 

 

PTSD چگونه درمان می‌شود؟

این مهم است که هر فردی که مبتلا به PTSD  است توسط یک متخصص سلامت روان که تجربه کار با افراد مبتلا به PTSD را دارد درمان شود. درمان‌های اصلی این اختلال، روان‌ درمانی(گفتار درمانی)، دارو و یا هر دو است.

PTSD به طور متفاوت روی افراد تاثیر می‌گذارد، بنابراین درمانی که برای یک شخص موثر است ممکن است برای دیگری موثر نباشد.

 

 

• روان درمانی

 

روان‌درمانی «گفتار درمانی» است. انواع مختلفی از روان درمانی وجود دارد اما همه‌ی آنها مستلزم  صحبت با متخصص سلامت روان برای درمان اختلال روانی هستند.

یک نوع از روان درمانی، درمان رفتاری شناختی یا CBT نامیده می‌شود. CBT می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

 

مواجهه درمانی:

این روش درمانی به افراد کمک می‌کند تا با ترس خود مواجه شده و آن‌را کنترل کنند. آنها به تدریج با روشی امن در معرض آسیبی که تجربه کرده‌اند قرار می‌گیرند. در این درمان از تصویرسازی ذهنی، نوشتن یا بازدید از مکانی که حادثه در آن اتفاق افتاده استفاده می‌کنند. درمانگر با استفاده از این ابزارها به افراد مبتلا به PTSD کمک می‌کند تا بر احساسات خود غلبه کنند.

 

بازسازی شناختی:

این در مان به افراد کمک می‌کند تا خاطرات بدشان را آنطور که هست بپذیرند. گاهی افراد وقایع را متفاوت از چیزی که اتفاق افتاده‌است به خاطر می‌آورند. آنها ممکن استاز آنچه تقصیر آنها نیست احساس گناه کرده یا شرمنده باشند. درمانگر به افراد مبتلا به PTSD کمک می‌کند به روش واقع بینانه به آنچه اتفاق افتاده نگاه کنند.

 

سایر گفتاردرمانی‌ها به افراد روش‌های مفید واکنش به حوادث ترسناک که منجر به بروز PTSD در آنان می‌شود، می‌آموزند.

 

• داروها

 

بیشترین دارو‌های مورد استفاده برای درمان PTSD شامل دارو‌های ضدافسردگی و ضد اضطراب است که به کنترل علائم PTSD از جمله غم، نگرانی، خشم و … کمک می‌کند.

 

 

چطور می‌توان به دوست یا خویشاوندی که مبتلا به PTSD شده کمک کنیم؟

 

 

اگر کسی را می‌شناسید که ممکن است مبتلا به PTSD باشد، اول و مهم‌ترین کاری که می‌توانید برای کمک به او انجام دهید این است که تشخیص و درمان درست را فراهم کنید. ممکن است لازم باشد به شخص کمک کنید برایش وقت بگیرید و سپس با هم به دکتر مراجعه کنید. شخص را تشویق کنید به درمان ادامه دهد، یا اگر علائم بعد از ۶ الی ۸ هفته بهتر نشد درمان متفاوتی را جستوجو کند.

 

 

 

 

نوروفیدبک چیست؟

مرکز مشاوره و آموزش آگاهانه

نوروفیدبک

استرس پس از سانحه یا PTSD چیست؟