انسان موجودی اجتماعی است و از اجتماعی زیستن او گریزی نیست. در این میان بیشتر افراد قادرند بدون دغدغه خاطر با دیگران ارتباط برقرار کنند یا در جمع به فعالیتهایی از قبیل سخنرانی، غذا خوردن، نوشتن و غیره بپردازند، اما کسانی نیز هستند که در چنین موقعیتهایی دچار اضطراب میشوند. این حالات گاهی آنچنان شدت مییابد که فرد خود را مجبور به اجتناب از چنین موقعیتهایی میبیند یا آنها را با اضطراب زیاد تحمل میکند و در کل زندگی حرفهای، تحصیلی و اجتماعی او مختل میگردد، به طوری که مشمول تشخیص اختلال هراس اجتماعی میگردد.
هراس اجتماعی (Social Phobia) یکی از اختلالات شایع روانپزشکی است که به صورت ترس از ارزیابی یا مشاهده شدن توسط دیگران بروز میکند. فرد مبتلا به ترس اجتماعی بیشتر سعی میکند از موقعیت خاصی که در آن ممکن است از سوی دیگران مورد قضاوت قرار گیرد و نشانههایی از اضطراب از خود بروز دهد یا با دستپاچگی رفتار کند، اجتناب ورزد. به طور معمول صحبت کردن، خوردن در جمع و هر نوع فعالیتی که باید در حضور دیگران انجام گیرد، چنین افرادی را به شدت مضطرب میسازد.
یکی از شایعترین علایم هراس اجتماعی، ترس از صحبت کردن در میان جمعیت میباشد. مطالعات نشان دادهاند، 4/89 درصد افراد دارای هراس اجتماعی از صحبت کردن در میان جمع هراس دارند که شایعترین نوع ترس در افراد مبتلا میباشد. در دوران تحصیلات دانشگاهی که به طور معمول در اواخر دوران نوجوانی میباشد، فرد تمایل دارد توسط دیگران مورد قبول واقع گردد و تأثیری که بر روی دیگران میگذارد برای وی مهم است. به همین دلیل آنها در این دوره سطح توقع بالایی از خودشون دارند و اگر نتوانند به این سطح توقع نایل شوند، سطح اضطراب در آنها بالا میرود و علایم هراس اجتماعی در آنها پدیدار میشود. علاوه بر نشانههای رفتاری و هیجانی، گاهی اختلال هراس اجتماعی با تجربهی علائم فیزیکی زیر همراه است:
- سرخ شدن
- ضربان قلب بالا
- لرزش
- عرق کردن
- حالت تهوع و دل پیچه
- نفس تنگی
- سرگیجه
- فراموشی
- تنش عضلانی
اختلال اضطراب اجتماعی شدید میتواند زندگی روزمرهی فرد را مختل کند. ممکن است فرد بیمار در ارتباط با دوستان، ارتباط با خانواده و همسر، مصاحبههای شغلی و تحصیل با مشکل مواجه شود. به عنوان مثال ابتلا به هراس اجتماعی و ترس از صحبت کردن در میان جمع از دو جنبه میتواند بر عملکرد تحصیلی فرد تأثیر منفی داشته باشد: 1- اجتناب از موقعیتهای عملکردی و صحبت کردن در میان جمع که از ملزومات سیستمهای آموزشی میباشد و 2- در صورت اجبار به قرار گرفتن در چنین موقعیتهایی، فرد از برخی مانورهای اجتنابی با هدف کاهش ارزیابی منفی دیگران از خود استفاده میکند که از آن جمله میتوان به سریع صحبت کردن و اجتناب از تماس چشمی اشاره کرد. این دو ویژگی هم در هنگام سخنرانی کردن و هم در هنگام ارزیابیها و امتحانات شفاهی میتواند تأثیر منفی بر موفقیت تحصیلی فرد داشته باشد. از طرف دیگر هراس اجتماعی میتواند عوارض زیادی بر زندگی فرد داشته باشد. به عنوان مثال ابتلا به هراس اجتماعی به طور محسوسی باعث کاهش رضایت از زندگی، کاهش کیفیت زندگی به خصوص سلامت عمومی، سلامت ذهنی، سرزندگی و عملکرد اجتماعی شود. بیشتر این افراد مهارتهای ارتباطی ضعیفی دارند و موفقیت شغلی چندانی به دست نمیآورند و از نظر شغلی نیز ناموفق هستند. همچنین خطر ابتلا به افسردگی اساسی، وابستگی به مواد و خودکشی در افراد مبتلا به هراس اجتماعی بیشتر از جمعیت طبیعی میباشد.
علیرغم وجود درمانهای موثر برای اختلال اضطراب اجتماعی، فقط 5 درصد این افراد برای درمان به متخصص مراجعه میکنند و اکثر آنها با این مشکل و تبعات آن زندگی میکنند. در هر ردهی سنی و جنسیتی که باشید هراس اجتماعی شما را منزوی و مضطرب میکند و لذت یک زندگی طبیعی را از شما میگیرد. علاوه بر این، عدم درمان اختلات هراس از اجتماع به مرور اعتماد به نفس شما را هم میگیرد و شما را به فردی گوشهگیر تبدیل میکند که از موقعیتهای اجتماعی فراری است. خوشبختانه راههای مختلفی برای درمان ترس از اجتماع وجود دارد، کمک گرفتن از یک روانپزشک متخصص و مجرب به شما کمک میکند بهترین راه درمان را انتخاب کنید.
یکی از برترین روشهای درمان بیش فعالی، عدم تمرکز و افزایش توان ذهن و به دست آوردن حافظهای قوی که در نهایت موجب افزایش یادگیری می شود استفاده از خدمات نوروفیدبک است.
در مرکز مشاوره و آموزش آگاهانه با استفاده از برترین خدمات و نوین ترین ابزارها به وسیله ی آخرین متدهای علم پزشکی شما را در بالا بردن سطح عملکرد ذهن تان یاری میکنیم.
با ما تماس بگیرید
منظور از هراس اجتماعی چیست؟
منابع: مقاله درمان هراس اجتماعی نویسنده: اعظم مرادی و فاطمه غلامی رنانی
مقاله: هراس اجتماعی و ارتباط آن با وضعیت تحصیلی در بین دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کرمان نویسنده: شهرزاد مظهری و همکاران