اختلال شخصیت نمایشی یا هیستریونیک(Histrionic)چیست؟

یک اختلال روانی است که با الگوی پایدار رفتارهای اغراق‌آمیز، هیجانی و نیاز شدید به جلب توجه مشخص می‌شود. افراد مبتلا به این اختلال تمایل دارند که در مرکز توجه باشند و اغلب از روش‌های نمایشی، اغواگرانه یا احساسی برای جلب توجه دیگران استفاده می‌کنند.

 

 

علائم اختلال شخصیت نمایشی در مردان و زنان

• در صورت بی‌توجهی به آنها ناراحت و عصبانی شوند.
• پوشیدن لباس‌های تحریک‌کننده یا رفتار و گفتاری با ژست نمایشی و همراه با عشوه و ناز
• نوسانات خلقی شدید
• نسبت به ظاهر خود همیشه نگران است.
• پیوسته به دنبال تایید شدن هستند.
• بیش از حد به انتقاد و یا عدم تایید حساس است.
• قبل از انجام هر کاری فکر نمی‌کنند.
• عجولانه تصمیم می‌گیرند.
• خود محورند و به‌ندرت نسبت به دیگران توجه نشان می‌دهند.
• اغلب در حفظ روابط خود دچار مشکل می‌شوند و روابط آن‌ها سطحی و غیر واقعی به نظر می‌رسد.
• جهت جلب توجه تهدید و یا اقدام به خودکشی می‌کنند.

 

علل ایجاد اختلال شخصیت نمایشی چیست؟

علت دقیق اختلال شخصیت نمایشی شناخته شده نیست، اما بسیاری از متخصصین بهداشت روان معتقدند که عوامل اکتسابی و ارثی در پیشرفت آن نقش دارند.

• عدم انتقاد یا مجازات در زمان کودکی
• تشویق و تایید کودک توسط والدین نسبت به رفتار نامناسب
• توجه بیش از حد والدین به کودک که تمامی این موارد منجر به اشتباه کودک در تایید نوع رفتار توسط والدین می‌شود.

پیشگیری از ابتلا به اختلال شخصيت نمايشي

اقدامات زیر می‌تواند به کاهش احتمال بروز یا شدت علائم آن کمک کند:

• محیط خانوادگی سالم: ایجاد روابط عاطفی پایدار و آموزش رفتارهای منطقی و متعادل در خانواده می‌تواند تأثیر بسزایی در شکل‌گیری شخصیت داشته باشد.

 

• آموزش مدیریت هیجانات: یادگیری مهارت‌های تنظیم احساسات و ابراز عواطف به شکل سالم می‌تواند به پیشگیری از رفتارهای نمایشی کمک کند.

 

• تقویت اعتماد به نفس: آموزش پذیرش خود و افزایش خودارزشمندی به کاهش نیاز مفرط به توجه دیگران کمک می‌کند.

 

• دسترسی به حمایت روانی: در صورت مشاهده نشانه‌های اولیه، مشاوره با روان‌شناس می‌تواند از تشدید علائم جلوگیری کند.

 

• الگوی رفتار سالم: کودکان و نوجوانانی که رفتارهای سالم و متعادل والدین یا مراقبان خود را مشاهده می‌کنند، احتمال کمتری برای بروز رفتارهای افراطی دارند.

 

 

درمان اختلال شخصیت نمایشی چیست؟

افراد مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی، نیاز به درمان را در خود نمی‌بینند. با این حال ممکن است در صورت افسردگی که احتمالا به دلیل شکست در رابطه‌ی عاشقانه رخ دهد، یا سایر مشکلات ایجاد شده به دنبال رفتارهای نادرست که باعث ناراحتی آن‌ها می‌شود، از دیگران کمک می‌طلبند.

• به طور کلی روان درمانی (نوعی مشاوره) درمان انتخابی برای اختلال شخصیت نمایشی است.

 

• بعضی از داروها به عنوان درمان سایر شرایطی مانند افسردگی و اضطراب که ممکن است در این اختلال وجود داشته باشد، استفاده شود.

 

 

نتیجه گیری

در پایان، اختلال شخصیت نمایشی اگرچه چالش‌برانگیز است، اما با استفاده از راهکارهای درمانی مؤثر و پشتیبانی مناسب می‌توان به بهبود قابل توجهی در رفتارها و کیفیت زندگی افراد مبتلا دست یافت. برای اینکه این اختلال را به خوبی تحت کنترل داشته باشید، باید به دکتر روانپزشک یا روانشناس مراجعه کنید.

 

 

پرسش‌های متداول

• تفاوت اختلال شخصیت نمایشی و خودشیفته در چیست؟

اختلال شخصیت نمایشی و خودشیفته هر دو با نیاز به توجه همراه هستند، اما تفاوت‌های مهمی دارند. افراد نمایشی به‌دنبال جلب توجه از طریق رفتارهای اغراق‌آمیز و هیجانی هستند و اغلب ظاهری همدلانه دارند، در حالی که افراد خودشیفته بیشتر به تحسین و تأیید موفقیت‌ها یا جایگاه خود نیاز دارند و معمولاً فاقد همدلی واقعی هستند. در شخصیت نمایشی، هدف اصلی تأثیرگذاری یا جذابیت شخصی است، اما در شخصیت خودشیفته احساس خودبزرگ‌بینی و برتری برجسته‌تر است. افراد نمایشی هیجانی‌تر و صمیمانه‌تر رفتار می‌کنند، در حالی که افراد خودشیفته بیشتر بر منافع و نیازهای خود تمرکز دارند.

 

• چه کسانی جذب شخصیت نمایشی می شوند؟

افرادی که جذب شخصیت نمایشی می‌شوند، معمولاً کسانی هستند که از هیجان و انرژی زیاد در روابط لذت می‌برند و به دنبال همراهی با فردی پرانرژی و جذاب هستند. شخصیت‌های وابسته یا کسانی که نیاز به مراقبت از دیگران دارند، ممکن است به شخصیت نمایشی جذب شوند، زیرا این افراد تمایل دارند نیازمند توجه و حمایت مداوم باشند. همچنین، کسانی که به دنبال تنوع و روابط پرهیجان هستند، ممکن است به شخصیت نمایشی علاقه‌مند شوند. از سوی دیگر، افرادی که خود ویژگی‌های خودشیفتگی دارند، ممکن است به جذابیت و تأییدطلبی شخصیت نمایشی پاسخ دهند، هرچند این روابط اغلب ناپایدار است.